ABD Başkanı Donald Trump’ın Rusya Devlet Başkanı Vladimir Putin ile Ukrayna konusunda görüşeceğini açıklaması, Avrupa liderlerini alarm haline geçirdi.
ABD ve Rusya heyetleri, Ukrayna’daki savaşın sona erdirilmesine yönelik müzakereler için bugün Suudi Arabistan’ın Riyad’da bir araya gelirken, Avrupa ülkeleri sürece dahil olmak ve kendi güvenlik çıkarlarını korumak amacıyla Paris’te gayriresmi acil bir toplantı düzenledi.
PARİS’TE ACİL TOPLANTI
Trump yönetimi, Rusya ile görüşmelerde Ukrayna’nın geleceğine dair kararlar almayı planlarken, Avrupalı liderler bu sürecin dışında bırakıldıklarını ve Avrupa’nın güvenliği üzerinde doğrudan etkisi olacak kararların Washington-Moskova ekseninde alınmasının kendileri için bir tehdit oluşturduğunu düşünüyor.
Bu nedenle Fransa Cumhurbaşkanı Emmanuel Macron, Avrupalı liderleri Paris’teki Elysée Sarayı’nda acil bir zirveye çağırdı.
LİDERLER ARASNDA “UKRAYNA” GERİLİMİ
Toplantıya Fransa, Almanya, İngiltere, İtalya, İspanya, Danimarka, Polonya ve Hollanda liderlerinin yanı sıra Avrupa Komisyonu Başkanı Ursula von der Leyen, Avrupa Konseyi Başkanı Antonio Costa ve NATO Genel Sekreteri Mark Rutte de katıldı.
Zirvede Ukrayna’ya asker gönderme tartışmaları büyük gerilime yol açtı.
ALMAN ŞANSÖLYE SCHOLZ TOPLANTIYI TERK ETTİ
İngiltere Başbakanı Keir Starmer, Rusya’nın Ukrayna’ya yönelik yeni saldırılarını engellemek için Avrupa’nın daha aktif bir rol üstlenmesi gerektiğini savunarak, İngiltere’nin NATO müttefikleriyle birlikte Ukrayna’ya asker göndermeye hazır olabileceğini söyledi.
Ancak Almanya Şansölyesi Olaf Scholz, bu öneriye sert bir tepki gösterdi ve Ukrayna’ya Avrupa barış gücü gönderme fikrini “tamamen zamansız ve yanlış” olarak nitelendirdi.
İngiltere ve İsveç’in asker gönderme fikrine yeşil ışık yakmasına rağmen, Scholz bu tür bir adımın savaşın seyrini tehlikeli bir şekilde değiştirebileceğini savundu.
Toplantı sırasında İngiltere ve Almanya arasında yaşanan sert tartışmaların ardından Scholz’un toplantıyı erken terk ettiği öne sürüldü.
“BU KARARLAR AVRUPA BİRLİĞİ’Nİ BOZABİLİR”
Basına yaptığı açıklamada Scholz, “Bu tartışmayı şu anda yapmak tamamen zamansız ve yanlış. Ukrayna’nın sürece dahil edilmediği bir ortamda bu tür kararlar almak son derece uygunsuz” ifadelerini kullandı.
Almanya’nın Avrupa’daki güvenlik dengelerinin korunması gerektiğini belirten Scholz, NATO’nun birlikte hareket etmesi gerektiğini ve bu tür tek taraflı kararların Avrupa’nın birliğini bozabileceğini söyledi.
“ABD’YE OLAN BAĞIMLILIK AZALTILMALI”
Zirvede konuşan Danimarka Başbakanı Mette Frederiksen de Ukrayna’ya asker gönderme konusunun henüz netleşmediğini belirterek, öncelikle müzakere masasında Ukrayna’nın pozisyonunun güçlendirilmesi gerektiğini vurguladı.
Polonya Başbakanı Donald Tusk ise Polonya’nın Ukrayna’ya askeri birlik göndermeyeceğini belirterek, ülkesinin yalnızca lojistik destek ve insani yardım konularında rol üstlenmeye devam edeceğini ifade etti.
Fransa Cumhurbaşkanı Macron ise Avrupa’nın güvenlik konusunda ABD’ye bağımlılığını azaltması gerektiğini vurgulayarak, AB’nin ortak borçlanma yoluyla savunma kapasitesini artırması gerektiğini söyledi. Ancak Almanya ve Hollanda bu teklife karşı çıktı.
ABD VE RUSYA’NIN RİYAD GÖRÜŞMESİ
Öte yandan, Suudi Arabistan’da bir araya gelen ABD ve Rusya heyetleri, Ukrayna’daki savaşın sona erdirilmesine yönelik barış görüşmelerine başladı. ABD Dışişleri Bakanı Marco Rubio, Ulusal Güvenlik Danışmanı Mike Waltz ve Orta Doğu Temsilcisi Steve Witkoff, Rusya Dışişleri Bakanı Sergey Lavrov ve Putin’in kıdemli danışmanı Yuri Ushakov ile Riyad’da masaya oturdu.
Rusya’nın resmi kanalı Russia Today’e konuşan Ushakov, “En önemli konu, Washington ile aramızdaki ilişkilerin gerçek anlamda normalleşmesini sağlamaktır. Orada ciddi kişiler var ve biz de ciddi bir yaklaşımla geldik” ifadelerini kullandı.
AVRUPALI LİDERLER ENDİŞELİ
Ukrayna’nın sürece dahil edilmediği Riyad zirvesi, Avrupalı liderler tarafından büyük bir endişeyle takip ediliyor.
Paris’teki toplantının ardından Avrupa Komisyonu Başkanı Ursula von der Leyen ve Avrupa Konseyi Başkanı Antonio Costa ortak bir açıklama yaparak, “Ukrayna’nın bağımsızlığına ve toprak bütünlüğüne saygı gösteren bir barış istiyoruz. Avrupa, Ukrayna’ya yapılan askeri yardımlardaki payını tam olarak üstleniyor” dedi.
NATO Genel Sekreteri Mark Rutte ise Avrupa’nın Ukrayna için güvenlik garantileri sağlamada öncülük etmeye ve İttifak’ın savunmasındaki payını artırmaya hazır olduğunu belirtti. Rutte, “Avrupa, Ukrayna için güvenlik garantileri sağlamada öncülük etmeye hazır ve istekli” ifadelerini kullanarak, NATO’nun kolektif güvenliğine daha fazla yatırım yapılması gerektiğini vurguladı.